құлақ

құлақ
I
зат. Күмбездің сәндік үшін төрт бұрышына биік етіп орнатылған текшеліктер. \≈ Әкесінің күмбезінің төрт бұрышына да қ ұ л а қ жасатыпты.
II
зат. Опырмалы мылтықтың пестонға от беретін тетігі, шаппасы, қайырмасы. Алдыңғысы мылтығының қ ұ л а ғ ы н қайырып кезеп тұр (З.Ақышев, Ақбел, 69).
III
зат. жерг. Өзендегі қазаншұңқыр, иірім, тартпа. Қ ұ л а қ қ а құйғытып кеп құлап кетті, Шықпады – су астында тұрақ тепті. Ауыл-ел азан-қазан қан ағызып, Алуа қара көзден бұлақ төкті (Е.Дүйсенбай, Бозала таң., 97).
IV
Құлағына жетпеді. Естімеді (ешкім айтқан жоқ) д.м. Өсекке қарсы тараған қауесет Мұраттың қ ұ л а ғ ы н а ж е т п е г е н сияқты (Ө.Қырғызбаев, Қырда., 177). Құлағының құрышын қандырды. Жақсы ән салып, әңгіме айтып, риза етті; құмардан шығарды. – Тозған дауыс, шытынаған сыбызғы қ ұ л а ғ ы ң н ы ң қ ұ р ы ш ы н қ а н д ы р а қояр ма екен? Дегенмен, меселің қайтпасын, - деп үйден кәрі серігін алдырды (Мәдениет және тұрмыс, 1972, №7, 19). Құлақ етін жеді. Қайта-қайта айтып, мазасын алды. Олар қайта-қайта звондап менің қ ұ л а қ е т і м д і ж е п қойды (Б.Дәулетбаев, Парыз, 64). Құлақ қойды. Құлақ қойды, тыңдады, естіді. Құлақ түрді. Құлағын салды, тыңдады, естімек болды. Тағы не айтар екен деп Қозығараға қ ұ л а қ т ү р е м і н. Бірақ үнсіз қой соңын қузауға кірісті (Т.Тілеуханов, Көрші келіншек, 39). Жай отырмайды, малтасын езеді бір. Тыңдамайын десең де, қ ұ л а қ т ү р г і з е т і н қызық әңгімелер (Ж.Әлмашұлы, Тар дүние, 172). Құлақтың құрыш етін жеді. Қайтақайта айтып, мезі қылды. Әрі өткен, бері өткенінде қ ұ л а қ т ы ң қ ұ р ы ш е т і н ж е п, ақыры көндірді (К.Ахметбеков, Егіз қала, 438).

Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. . 2014.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»